VOOR WIE IS DE FILOSOFISCHE PRAKTIJK?

De Filosofische Praktijk is geschikt voor iedereen die rondloopt met een (levens)vraag of worstelt met een persoonlijke kwestie of praktisch probleem en zijn/haar denken wil onderzoeken. Ik ga niet op zoek naar oplossingen en antwoorden, maar begeleid de bezoeker bij het vinden en uitdiepen van de onderliggende vragen en begrippen. Ik geef geen advies en ook geen duiding aan de uitgesproken gedachten van de bezoeker. Deze werkwijze wijkt af van de gespreksvoering met een psycholoog en psychiater en van coaching/counseling.

Ik geef hierna twee voorbeelden.

Een bezoeker heeft er last van dat hij vaak wordt teleurgesteld. De bezoeker licht dit toe met een aantal voorbeelden. In deze voorbeelden gebruikt de bezoeker het begrip 'verwachting'. De Filosofisch Practicus vraagt de bezoeker om dit begrip te definiëren. Uit het antwoord van de bezoeker blijkt dat hij het begrip verwachting een veel ruimere betekenis toekent dan de gebruikelijke betekenis. De bezoeker gaat naar huis met de vraag: Wat zijn de specifieke kenmerken van een verwachting? In het volgende gesprek wordt een van de kenmerken van een verwachting onder de loep genomen, te weten onzekerheid. Dit gesprek eindigt met de vraag:  Hoe verhouden onzekerheid en teleurstelling zich tot elkaar?

Een bezoeker heeft naar aanleiding van een burn-out een training gevolgd en is zich sindsdien bewust van de overtuigingen die zij in haar jeugd heeft ontwikkeld (zgn. schaduw- of kernovertuiging). Een van deze overtuigingen formuleert zij als volgt: 'het is mijn schuld, want ik ben verantwoordelijk'. De bezoeker wil deze overtuiging onderzoeken. Zij stelt dat deze overtuiging niet juist kan zijn, maar zij ervaart nog steeds burn-out verschijnselen als zij over deze overtuiging nadenkt. In een van de gesprekken onderzoekt de bezoeker het begrip 'verantwoordelijkheid'. De bezoeker komt met een omschrijving en verspreekt zich, zonder dat zij het merkt - zij zegt 'rekenschap afgeven'. De Filosofisch Practicus wijst haar op deze verspreking. In 'rekenschap afgeven' verhaspelt de bezoeker 'rekenschap afleggen' en 'rekenschap geven'. Rekenschap geven houdt in dat je je ergens bewust van bent, en heeft een veel ruimere reikwijdte dan rekenschap afleggen (over datgene waarvoor je verantwoordelijk bent). Hierdoor wordt het de bezoeker duidelijk dat zij steeds een veel te ruime betekenis aan het begrip verantwoordelijkheid heeft gegeven. 

Als je meer wilt weten over de methode, klik dan door naar mijn artikel over de Waarde van het filosofische gesprek:  Denken is ten volle leven.

Reactie van een bezoeker

De gesprekken met Nelleke waren voor mij heel verhelderend. Eigenlijk niet zozeer de gesprekken zelf, maar wat er daarna gebeurt. ... Soms, in alle drukte of hectiek als er bijv. iets echt mis dreigt te gaan, merk ik nu dat ik ineens stilsta bij de gedachten die ik heb. Dat geeft, best heel onverwacht eigenlijk, rust. En bevrijding, die lijkt te ontstaan doordat je jezelf losmaakt uit je eigen gedachtengang. ... Dat de dingen niet hoeven zijn zoals ik het altijd heb gezien. Daarmee ben ik inmiddels op cruciale onderwerpen tot echt andere inzichten (en daarmee keuzes) gekomen. - Nathalie van Leeuwen